Παγκόσμιο Σύστημα Τροφίμων: ένας μη-βιώσιμος κύκλος

Παντού γύρω μας παρατηρούμε συνεχόμενες οικονομικές, πολιτικές και περιβαλλοντικές κρίσεις, οι οποίες σπρώχνουν διαδοχικά τα όρια του πλανήτη μας. Αυτές οι κρίσεις είναι εμφανείς στη καθημερινότητα μας μέσω του παγκοσμίου συστήματος τροφίμων, το οποίο παρουσιάζει σοβαρές ανεπάρκειες όσον αφορά τη βιωσιμότητα και την αειφορία του. Το παρόν σύστημα είναι άδικο και ανεπαρκές παραβιάζοντας το βασικό μας δικαίωμα στην επισιτιστική ασφάλεια. Εφόσον το δικαίωμα του κάθε ανθρώπου για πρόσβαση σε τροφή είναι κατοχυρωμένο στο διεθνές δίκαιο, είναι ως εκ τούτου νομική υποχρέωση όλων των κρατών να εκπληρώσουν.

Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθόρισε το έτος 2015 ως το Ευρωπαϊκό Έτος Ανάπτυξης, το οποίο όχι μόνο σημαίνει το τέλος των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας, αλλά και την έναρξη της Μετά-2015 εποχής, η οποία δίνει μεγαλύτερη έμφαση στη βιώσιμη ανάπτυξη. Η απόφαση αυτή της Ε.Ε. αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό τις απόψεις των Ευρωπαίων πολιτών, όπως φάνηκε από τις απαντήσεις τους στο Ευροβαρόμετρο (2013).

Εάν λάβουμε υπόψη τη μεγάλη σημασία του έτους, καταλαβαίνουμε πως ήρθε η ώρα, ως πολίτες, και ειδικότερα ως νέοι, να δραστηριοποιηθούμε ενεργά, για να προστατεύσουμε τον κόσμο στον οποίο ζούμε, για εμάς, αλλά ακόμα περισσότερο για τις επόμενες γενεές. Αυτό είναι κάτι πολύ πιο απλό από ότι ακούγεται.

Απλές ατομικές και συλλογικές δράσεις μπορούν να επηρεάσουν τη ζωή μας αλλά και στις ζωές πολλών συνανθρώπων μας ανά το παγκόσμιο. Εάν οι αποφάσεις που παίρνουμε σχετικά με τα προϊόντα που αγοράζουμε και καταναλώνουμε, είναι πιο προσεχτικές και ενημερωμένες, μπορούν να έχουν θετικό αντίκτυπο στο παρών παγκόσμιο σύστημα και τα θέματα που περικλείει.

Σκεφτήκαμε ποτέ ποιος εργάζεται στις φυτείες κακάο και κάτω από ποιες συνθήκες για να απολαύσουμε εμείς μια σοκολάτα; Έχουμε ποτέ σκεφτεί ποια διαδικασία απαιτείται για να φτάσουν τα λαχανικά στο τραπέζι μας; Από πόσο μακρυά έχουν ταξιδέψει; Ποια χημικά έχουν χρησιμοποιηθεί κατά την καλλιέργεια; ‘Οπως επίσης, πόσοι τόνοι φαγητού σπαταλώνται ενώ παράλληλα πολλοί συνάνθρωποι μας ζουν σε ακραίες καταστάσεις φτώχειας;

Παρόλο που ίσως να είναι δύσκολο να έχουμε πρόσβαση σε τέτοιου είδους πληροφορίες, εξακολουθούμε να έχουμε κοινό καθήκον ως πολίτες αυτού του κόσμου να κατανοήσουμε πως ο κόσμος μας είναι διασυνδεδεμένος σε μεγάλο βαθμό. Πρέπει να αντιληφθούμε πως συνειδητά ή και ασυνείδητα, επηρεάζουμε πλέον μέσω των πράξεων και των αποφάσεων μας, όχι μόνο το προσωπικό και τοπικό μας περιβάλλον, αλλά επηρεάζουμε συλλογικά τις ζωές όλων μας σε παγκόσμιο επίπεδο.

Το Future Worlds Center, ως ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός με σταθερές πεποιθήσεις σε αρχές όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ισότητα και τη δικαιοσύνη, την ειρήνη και τους βιώσιμους τρόπους ζωής, υλοποιούμε δύο προγράμματα με Ευρωπαική συγχρηματοδότηση, το Map Your Meal και το Supply Cha!nge, τα οποία στην ουσία τους, αλληλοσυμπληρώνονται.

Η δραστήρια εμπλοκή των πολιτών είναι αναγκαία, αν στοχεύουμε προς μια αλλαγή στις μαζικές παγκόσμιες προκλήσεις και την επιρροή των διασυνδέσεων στο παγκόσμιο σύστημα τροφίμων. Σε γενικές γραμμές τα θέματα που εστιάζουν τα εν λόγω προγράμματα αφορούν την ανίχνευση της προέλευσης του φαγητού μας, αναγνώριση των θεμάτων που αφορούν τα μοτίβα παραγωγής και κατανάλωσης, την αναγνώριση του ρόλου μας σε μια παγκόσμια κοινωνία, ανάπτυξη πιο ενημερωμένων και αειφόρων επιλογών μας και απαιτώντας τον αναλογισμό την ευθύνης μας σε κοινωνικό και νομοθετικό βαθμό σε όσο αφορά την παραγωγή φαγητού και προτύπων κατανάλωσης. Με τη συλλογική μας εργασία, μπορούμε να προσθέσουμε ένα μικρό μα σημαντικό ορόσημο προς την ολική βελτίωση και βιωσιμότητα του συστήματος τροφίμων, πόσο μάλλον την ευημερία του πλανήτη μας αλλά και τη δική μας.

Annagrace Messa
Συντονίστρια Έργου
Τμήμα Παγκόσμιας Εκπαίδευσης
Future Worlds Center

Περισσότερα για αυτά το έργα,
http://supplychainge.org
http://www.futureworlds.eu/wiki/Boost_for_sustainable_European_supermarket_store-brands_as_a_key_driver_for_the_EYD_2015_and_beyond
http://www.mapyourmeal.org
http://www.futureworlds.eu/wiki/Map_Your_Meal